Oogheelkunde
Oogaandoeningen komen vaak voor bij gezelschapsdieren en kunnen snel verergeren als ze niet tijdig worden herkend. Omdat het oog een complex en gevoelig orgaan is, vraagt elk probleem om een nauwkeurige diagnose en gerichte behandeling. Oogonderzoek gebeurt met gespecialiseerde instrumenten en vaak onder vergroting om subtiele letsels te kunnen vaststellen.
Oogleden
De oogleden beschermen het oog en zorgen voor een gelijkmatige verdeling van het traanvocht. Wanneer hun stand of functie verstoord is, kan dat leiden tot irritatie, pijn of blijvende schade aan het hoornvlies. Correctie van ooglidproblemen is meestal chirurgisch en gericht op het herstel van een normale sluiting en bescherming van het oog.
Bij entropion krult het ooglid naar binnen, waardoor wimpers of huid voortdurend over het hoornvlies schuren. Dit veroorzaakt irritatie, tranen en pijn, en kan leiden tot zweren. De aandoening komt zowel aangeboren als verworven voor. De behandeling bestaat uit een chirurgische correctie van het ooglid om de stand te normaliseren.
Ectropion is het tegenovergestelde van entropion: het ooglid draait naar buiten, waardoor het bindvlies bloot komt te liggen. Het oog droogt uit en raakt sneller ontstoken. De aandoening komt vaker voor bij bepaalde rassen met losse huid. De behandeling bestaat uit chirurgisch inkorten of aanspannen van het ooglid om de bescherming te herstellen.
Cherry eye ontstaat wanneer de traanklier van het derde ooglid uitpuilt door verzwakte steunweefsels. Dit geeft een rood, bol gezwel in de binnenooghoek. De klier moet bewaard blijven om traanproductie te behouden, daarom wordt ze chirurgisch teruggeplaatst en vastgehecht in plaats van verwijderd.
Ooglidtumoren komen vaak voor bij oudere dieren. De meeste zijn goedaardig, maar ze kunnen irritatie veroorzaken of het zicht hinderen. Chirurgische verwijdering is meestal curatief en gebeurt met behoud van de natuurlijke vorm van het ooglid.
In sommige gevallen, zoals bij een niet te redden oog, een kwaadaardige tumor of oncontroleerbare pijn, is het noodzakelijk het oog te verwijderen. De ingreep wordt enkel uitgevoerd wanneer alle andere behandelingen uitgeput zijn. Het dier past zich nadien meestal goed aan en behoudt een uitstekende levenskwaliteit.
Hoornvlies
Het hoornvlies vormt de transparante buitenlaag van het oog en speelt een cruciale rol in het zicht. Beschadiging ervan veroorzaakt pijn, knijpen met het oog en tranenvloed. Snelle diagnose en behandeling zijn essentieel om blijvende blindheid te voorkomen.
Hoornvliesletsels ontstaan door trauma, uitdroging of infectie. Ze variëren van oppervlakkige krassen tot diepe ulcera. Onderzoek met fluoresceïne-kleuring toont de omvang van het letsel. Behandeling bestaat uit medicatie om infectie te voorkomen en herstel te bevorderen; bij ernstige letsels kan een chirurgische ingreep zoals een grid keratotomie of conjunctivale flap nodig zijn.
Lens & oogdruk
De lens en de druk in het oog bepalen samen de helderheid van het zicht. Aandoeningen zoals cataract of glaucoom verstoren deze balans en kunnen snel tot blindheid leiden als ze niet behandeld worden.
Cataract is een vertroebeling van de ooglens waardoor het zicht geleidelijk vermindert. Het komt vaak voor bij oudere dieren of als gevolg van diabetes. Diagnose gebeurt met oftalmoscopie. De enige effectieve behandeling is chirurgische verwijdering van de lens via een techniek vergelijkbaar met die bij mensen.
Glaucoom is een verhoogde oogdruk die het netvlies en de oogzenuw onherstelbaar kan beschadigen. Symptomen zijn pijn, roodheid en een vergrote oogbol. Vroege diagnose is cruciaal. Behandeling combineert drukverlagende medicatie met eventueel chirurgische ingrepen om het evenwicht in de oogvloeistof te herstellen.
Lensluxatie betekent dat de lens losraakt van haar ophangvezels en zich verplaatst binnen het oog. Dit kan acuut pijn en verhoogde oogdruk veroorzaken. Snelle behandeling is nodig om verlies van zicht te voorkomen; afhankelijk van de situatie kan medicatie of chirurgie nodig zijn.
Traanproductie & traanwegen
Tranen smeren en beschermen het oog tegen uitdroging en infecties. Een verstoring van de traanproductie of -afvoer leidt snel tot irritatie, ontsteking of juist overmatig tranen. Een traanproductietest en inspectie van de traanwegen helpen de oorzaak vast te stellen.
Keratoconjunctivitis sicca (KCS) ontstaat door onvoldoende traanproductie. Het oog droogt uit, raakt ontstoken en kan troebel worden. De aandoening is vaak chronisch en vraagt levenslange behandeling met oogdruppels die de traanproductie stimuleren en het oppervlak beschermen.
Een blokkade in het traankanaal verhindert de normale afvoer van tranen, waardoor het oog continu vochtig lijkt of ontstoken raakt. Onderzoek gebeurt via contrastspoeling. Behandeling bestaat uit het doorspoelen of chirurgisch openen van het kanaal.
Wanneer de ogen overmatig tranen, ligt de oorzaak vaak bij irritatie, allergie of afwijkingen van ooglid of traanpunt. Het traanvocht kan bruinverkleuring veroorzaken rond de ogen. Diagnose richt zich op het vinden en wegnemen van de onderliggende prikkel.